zkIny, mijn vrouw, de Liefste van het noordelijk halfrond, moest een nieuwe heup. Wij dachten: Fluitje van een cent ( bestaat niet meer, maar goed, je krijgt ‘salaris’ dezer dagen ook niet uitgekeerd in zout, zoals bij de Romeinen toen…).

Na veel palavers, (Portugees! Wat is taal toch inderdaad “Het begin van alle dingen” zoals de nu onderhand wel volprezen Constantijn Huygensprijs winnaar en anarchist  A.L.Snijders immer beweert). Affijn, heup geplaatst, operatie geslaagd, revalidatie begonnen, en “de slinger van de tijd sloeg heen en weer, na de vloed kwam de ebbe” (Boontje).

Toch, viel het allemaal niet mee daar in het OLVG, het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Niets ten kwade van de gastvrije verzorging, maar het zit nou eenmaal zó: ziekenhuizen, hoe goed ook voorzien van betekenisvolle kunstwerken uit de 1% regeling, drukken je met het volle gezicht, en dan nóg wat, in de “Dreck der Zeit”. Je bent sterfelijk, Mensch, en je zult het weten.

Dit onwelkome besef werd natuurlijk al enigzins aangemoedigd door het lezen van de beruchte, goed verborgen, kleine lettertjes in het foldertje dat we na het voorgesprek mee naar huis kregen.

Van de 1,3 millioen heup-gerechtigden, overlijd 0,088% tengevolge van de operatie, en in 11 gevallen ligt dat zuiver en alleen aan de anesthesie. Ons noopte deze voorkennis tot een grillig, indringend gesprek, niet zozeer over de dood alswel over wat je wil dat ze allemaal NIET met je doen als je non compus mentes bent geworden, (staat niet in Van Dale, maar ik weet dat het “van de wap af zijn” betekent in het zuiden (van Nederland).

Isodorus van Sevilla (560 – 636 AD), aartsbischop en beschermheilige van encyclopedieën en catalogii, en dus, per omgaande in de tegenwoordige tijd gebombardeerd tot schutspatroon van het Internet, (zo laat ik mij vertellen door het dikke boek over de Ouderdom van Dohmen en Baars), deze goedaardigman determineerde zes stadia in een mensenleven. Het laatste stadium noemde hij ‘senectus’ (zes in latijn), denk aan senioronderwatergymnastiek, seniliteitsonderzoek en de “fysiologische algehele regressie in het senicum”, (kijk, dat staat dan weer wèl in Van Dale). Het is, als enige stadium, in jaren onbegrensd, omdat het eindigt met het ongewisse van de dood. En alleen god en de duivel weten wanneer die ten tonele verschijnt.

Isidoor meende dat dood (mors) kwam van bitter (amarus) en beet (morsus), de beet die Adam nam uit de, achteraf bittere, appel van Kennis, waarmee hij sterfelijkheid opliep, en door een jaloerse god uit het aardsparadijs gesodemieterd werd. (Kan d’r nóg kwaad over worden!)

Morsdood zou echter ook kunnen komen van de klassieke relschoppergod Mars, die alleen middels liefdevolle en sensuele interventies door Venus en Eros van zijn bloedlust kon worden verlost, tijdelijk dan. Hiermee bewijst onze Isy dat hij zich intellectueel op het snijvlak van Westers-barbaarse en Oosters-klassieke wijsheid bevond. Hij noteerde ook nog drie soorten dood: de hartverscheurende van jonge kinderen, de tevroege van jongelingen, en de natuurlijke van oude mensen.

Aan mijn geliefde was dit alles niet echt meer goed besteed. Hoewel het nog kon vriezen, voelde zij de lente al komen. Ze wilde naar de markt, nieuwe anemoontjes kopen voor op haar balkon. Schuchter vroeg ik of er dan ook Suzannes-met-de-mooie-ogen bij mochten, want dat vind ik zo’n mooie naam. Geen flauw idee hoe ze eruit zien.

Vriend RV is huisbaas geworden. Hij was al een gerenommeerd kunstschilder maar omdat hij het bouwen niet laten kan heeft hij, aan het kanaal, een groot pand laten zetten (“gezet” moet ik zeggen, delegeren is niet zijn forte, hij doet het liever allemaal zelf). Het gebouw biedt ruimte aan drie computergestuurde bedrijven, verschillende ateliers en een riant woonhuis. En alles spiksplinternieuw, eigenzinnig en hartstikke mooi.

Toen viel ineens, vlak na carnaval, de stroom uit. Heel het gebouw plat. Na koortsachtig zoeken, gsm-geëmmer, een barre tocht langs de stadsburelen en de ergernis van lauwwordend bier in de kantoorijskastjes, bleek het toch de schuld van de gemeente: verouderde aansluitingen, breuken in de hoofdkabel. Volgden dagen van afspreken, wachten, opgraven, repareren, dichtgooien, opstarten, wéér kapot, en opnieuw de grond in. Uiteindelijk liep alles electronisch gezien op rolletjes, maar, ”na ebbe komt vloed”, schreef de onvolprezen, thans niet meer gelezen, Louis Paul Boon ooit, en de gedupeerde ondernemers dienden bij RV een fikse schadeclaim in voor gederfde inkomsten. (jaja, je bent huisbaas of niet, hè! ”It comes with the territory” zegt men in westerns).

Bij mijn weten is RV tegen dit soort acties goed verzekerd, dus het zal wel zo’n vaart niet lopen. De ergerlijke rompslomp van het al, èn dat het hem van het schilderen afhield, dáár kloeg hij over aan de telefoon. Om hem te vertroosten vertelde ik over Boon’s verhaal “De Schone en het Beest ” uit 1956, (jaja, de beste literatuur koop je tegenwoordig in de kringloopwinkel):

In een Parijse bar, waar “een stemming heerste, die niet precies bandeloos, maar toch als tamelijk uitbundig mocht omschreven worden (het was drie uur s’nachts)” komt een dierentemmer binnen met een zwarte panter losjes aan de riem. De panter neemt plaats op een barkruk en is meteen, op veilige afstand, het centrum van aandacht voor alle kroegtijgers.

Behalve voor kunstenaarsmodel, mannequin, striptiseuse en recent tot Miss Venus de Côte d’Azur gekozen Simone Lejoly. Zij stond met haar magnifieke, diepontblote rug naar de panter gekeerd aan de bar champagne te drinken, alsof wat achter haar gebeurde niet interressant was. De panter zinde dat maar niks. Hij maakte een sprong en sloeg een klauw in de Venusrug “daar waar hij van naam begint te veranderen.”

“Het heeft mij genoegen gedaan dat een panter op mij jaloers is geworden”, zei Simone voor de rechter, “maar ik heb mij in geen 17 dagen kunnen vertonen en nog steeds ziet ge een litteken. Ik vraag daarom 800.000,- frank schadevergoeding.”

RV vroeg zich meteen af hoeveel het in euro’s zou zijn geweest, dat moest te Googlen zijn.

Heb nooit ècht van Jezus Christus kunnen houden in de periode dat dat van mij verwacht werd. Ik geneerde me voor zijn onverholen homo-erotische naaktheid, (zágen de Grote Mensen dat niet?). En ik schaamde me ronduit dat ik het gewoon niet trok om in gepaste religieuze piëteit mee te leven met zijn ongehoord sadistische, wanstaltige, letterlijk onpasselijkmakende martelgang (Grünewald!) naar de kruisdood. ‘n Paar jaar geleden mocht ik met genoegen constateren dat Hollywood’s reli-dweper Mel Gibson er ook geen flikker van begrepen had. (Nooit volwassen geworden?) Jaja, je verkeert soms in dubieus gezelschap als het over godsdienst gaat.

Voorts kwam dat zalvige, onbegrijpelijke mysterie van zijn (en onze!) wederopstanding bij mij nooit helemaal uit de verf. Dat terwijl ik toch de enige zoon was van, de best gediplomeerde Huisschilder van na-oorlogs Rotterdam en op jonge leeftijd reeds wist wat in het vakjargon “een heiligedag” betekende.

Wat Jezus in Emmaus presteerde kon ik niet volgen, maar ik was er wel van onder de indruk.

Eerlijk gezegd ontwikkelde ik veel sympathie voor de Heilige Ongelovige Thomas, die persé met zijn vuile vingers (Carravagio!) in de griezelig-echte open wond van Christus moest. Maar het makkelijkst geloof had ik toch in de Moedergods, de Heilige Maagd Maria. Bijgezegd: dit was vóór dat ik precies wist wat een Maagd was en over “Onbevlekte Ontvangenis” nog niet gesproken werd. Geloven in Maria was makkelijk: ze leek op mijn eigen moeder, een minder strenge versie, welliswaar, maar immer bereid tot Altijddurende Bijstand als je tenminste genoeg Weesgegroeten gebeden had.

Van Goddevader kon ik mij geen enkel fatsoenlijk beeld meer vormen nadat een jonge, baardloze pater-kapelaan uit Brabant ons had duidelijk gemaakt dat het niet meer usance was Jahweh te zien als een grote, Cecil B De Mille-achtige grijsaard met prachtig golvend wit haar en een enorm lange witte baard (Da Vinci zelfportret!), gezeten op een wolkerige troon en zwevend ergens ter hoogte van de Mont Blanc (Frankrijk, wist ik!). Beide mijn opa’s waren zo kaal als biljartballen, geen gezicht als ze hun petten afdeden.

Het intrigerendst vond ik wel de Heilige Geest. Iemand had op de radio gezegd dat Vader, Zoon en Heilige Geest (vurige tongen, driehoeksoog, opvliegende duif) te begrijpen was als Palm, Vingers en Duim van de hand. En dat je daarmee één vuist kon maken tegen het Ongeloof. Toen wij, om de tijd te doden, meneer pastoor in de categismusles (nieuwe spelling) hierover vertelden trok hij een nogal zuur gezicht. Ik vermoed dat hij niet veel op had met Augustijners.

‘t Moet niet gekker worden met de kapitalisten:

Schilderesje Nadia P uit Denemarken mag op last van Louis Vouton’s (1 of 2 t’s?) advokaten van kwadezaken, meervoud, want die rotzakken zijn nooit alleen, à raison van E 5000,- boete per dag, inmiddels dus tweeeneenhalve ton, haar schilderij “Darfurnica” (jaja, what’s in a title, these days?) niet meer tonen aan het volk.

(dat natuurlijk in drommen s’ avonds bij de gallerie  op de stoep sliep om er s’morgens vroeg als eerste het imposante kunstwerk te mogen aanschouwen!)

En waarom? Een uitgemergeld negerjongetje in het midden van het schilderij, half verscholen achter een verdacht Picassoaans, blauw paard, heeft een paars gekleed Chichuwawaatje (?) op de ene arm en aan de andere arm bengelt een vuil-witte hengseltas, voorzien van Bart v/der Leck patroon en inderdaad, als je het weet, zie je meteen dat het een van de foeilelijke, en werkelijk, I shit you not, ONBESCHOFT dure gedrochten van Voetton (“ou”of “ui”?) moet voorstellen. Ik denk, eerlijk gezegd, dat Nadia een tassenfetisjiste is, want  een eindje verderop loopt Paris Hilton (ygrec?) met een groene Oxfamtas het schilderij uit, maar daar hoor je niemand over.

Het mijnsinziens nogal schreeuwerig geschilderd corpus delicti is een onschuldige pastîche van protestschilderkunst uit lang vervlogen tijden. Een onbeholpen, groot uitgevallen niemandalletje. Want vijf minuten, wat zeg ik, tien seconden voor de èchte (Guer)nica, die van Picasso dus, uit 1937, en onze ongetwijfeld lieve en politiek geëngageerde Danesque wordt weggeblazen, verslagen, afgeserveerd naar de catacomben der vergetelheid. Over en uit.

Bovendien, wij krijgen bijna dagelijks de ewiger Elend van Darfur en andere godvergeten plekken op de aardkloot prachtig mooi opgediend in hapklare digitale, visueel super aantrekkelijk gemaakte, brokjes lcd-tv. Oorlogsschilders zijn massaal aan de bedelstaf.

Waar het om gáát is natuurlijk: hoe FOUT kun je zitten, luxe-bedrijf als Vuitton zijnde? Ligt het aan  designers-zonder-ethiek, ontwerpers zonder geweten, die zich nergens geen ene reet van aantrekken behalve dan “hoe gekker hoe liever, hoe duurder hoe beter”, die zelfs voor de stront van Stalin nog een mooi vitrinekastje zouden willen “ontwikkelen” en die ongehinderd door enig gevoel voor geschiedenis zich never, nooit, EVER, zouden bekommeren, laat staan kwellen omtrent een kindslaafje meer of minder?

Of is het de schuld van die onreine varkensberen uit de reclamebusiness, die zonder scrupules de Ideale Vrouw dusdanig hebben uitgegeild en opgeneukt, de laatste 150 jaar, dat zelfs de liefste manlief niet meer weet wat zo’n vrouw nou eigenlijk zèlf wil?

Hier aangekomen dacht ik niet meer aan de schilderkunst (die is al jaren “up shit-creek without a paddle”, zondermeer). Ik ging thee zetten en Janine Jansen draaien. ( jawel, cd’s drááien, net als platen vroeger!). Bach Inventies + Partita’s. Beter antidoot tegen Kunstschmerz ken ik niet.

 

 

 

 

 

 

Zij danste vroeger bij Scapino, zegt ze in haar tweede zin. Toen ze kinderen kreeg hield ze daar natuurlijk meteen mee op en sloeg aan het schilderen. Ja, nou niet meer, want wat moet je met al die dingen. De kinderen vinden er niks an, dus nou verkoopt ze alles. Betaalbare prijzen, niet voor een habbekrats. Haar man was dichter (2 bundels ge-pu-bli-ceerd), werd reclameschrijver uit noodzaak, maar bleek er zo goed in te zijn dat hij een berg geld verdiende. Ze werden héél rijk. Toen raakte hij aan de drank en ondanks herhaalde “waarschuwing ende vermaaninge”, zoop hij zich dood. Vlak voor zijn 70ste verjaardag ging hij eraan. Ze zegt het met spijtige voldoening in haar stem, alsof hij het verdiend had. Ze mist hem erg, al vijf jaar nu. Eenzaam, ja.

Haar zoon zei na een tijdje :”Jôh, mam, waarom kijk je niet eens op parshippuntnl, misschien zit er wel wat bij?” Heeft ze gedaan. En iedere keer werd het niks, want dan zat ze op de bewuste afspraak in een café te denken van: “Moet ik dáár nou straks mee gaan neuken?”

Ze heeft nog sjans, hoor, zo nu en dan. In haar omgeving komt je niet veel vrije mannen tegen. Alhoewel… Ze vraagt zich af waarom de beste vriend van haar man zijn gezicht niet meer laat zien. Die hééft een partner, istie officieel mee getrouwd, maar na de dood van haar man, nooit meer op komen dagen. Ze denkt dat zijn vrouw jaloers is, want dat heb je weleens, dat de weduwe een bedreiging vormt voor zo’n vrouw. Dan nog vindt ze het raar. Als je échte vrienden bent, heb je toch niks te vrezen van elkaar? Zij is niet jaloers. Nooit geweest, ook niet toen ze met Jan Wolkers en Woolly van Amen en Dan van Golden en Jan Sierhuys en Aatje Feldhoen en zo, omging.

Nou wil ze helemaal niet senti doen over de liefde, of de dood, maar toch, een triootje had haar best leuk geleken eigenlijk, maar ja…