(oftewel: All good things come in three.)

Eerst het grappige meisje op de fiets met het filmische bolhoedje achterop haar hoofd en haar Frans aandoende lach van herkenning, of was het vertedering, toen ze ons zag lopen arm in arm, precies op die dag 16 jaar al zielsgelukkig niet-getrouwd en beide even prachtig grijs.

“Tweeds” (zei mijn jongste zoon van 7 altijd als zijn oudere broer weer eens de eerste plaats had opgeëist): twee traditioneel gekleede Somalische mannen, klikklikkend in gesprek, kalm, rustig lopend weerszijde van een spiksplinternieuwe lichtgewicht damesfiets. Tussen hen in op de fragile bagagedrager hielden ze samen in evenwicht een volle plastic tas met opdruk, forse letters, KEEP IN TOUCH. Het LET’S dat bovenaan stond verdween in hun innig verstrengelde handen. (Wat is het geluid van één hand klappende?)

En het derde was het glorieuze twee-in-een spel van een pronte, zwoegende, dansende boezem, nauwelijks verhuld door soepel, paars tricot. Ze liep duidelijk aan het eind van haar Latijn en toch was het Genieten. Een eindje achter haar reed langzaam, afstand houdend, een jongevader met twee zon-blonde peuters in zijn moderne bakfiets.nl.

IV. De Weg is als een leeg vat, en, ondanks gebruik, wordt hij nooit vol. Hoe grondeloos is hij, als de stamvader der tienduizend dingen! Hoe diep is hij, alsof hij altijd blijft!

(Tau-te-tsjing vert. Duyvendak)

Daags nadat ik mij zo kwaad had gemaakt over de schoften van Voettong (krijg ’t niet meer uit mijn strot, laat staan op papier), die een arm, klein, Weltschmerzig, Deens schilderesje willen naaien waar je bij staat, God geve hen de bloedkanker-achter-het-hart, zou Joop Schafthuizen zeggen, daags daarna dus, werd ik in de modespecial van het Volkskrant Magazine op bladzijde 2, dubbelblads, door schaarsgeklede dames met rood, wit en zwart haar en grote Spaanse (?) waaiers, verzocht om Louis V dot kom te bezoeken. (de w’s moest ik zelf verzinnen).

Naar mijn krant luister ik wel vaker, maar ik ben niet zo bedreven in de compukijk (O Reve, wij missen U zóó) en ik heb helemaal niks met sites, logs, links enz. (wie etcetera gebruikt zei Nescio, zegt AL.S, weet niet waar het naartoe gaat, noch waar het zal eindigen en dat is helemaal waar wat mijn digitaal vermogen betreft).

Affijn, mijn zoon Nico, die van de hoed en de rand weet in dit soort zaken, hij heeft er voor geleerd, beweert dat je binnen 10 muizenklikjes bij de president van de Verenigde Staten kunt uitkomen, en warempel, binnen 4 zat ik met rode konen te lezen hoe slecht een zekere Ellen D  door Vuitton-Belgique, in “den Anvers”,  behandeld was. (Dames, koop NOOIT meer een tas in Antwerpen, en zeker en vast niet bij Vuiltong! Was haar boodschap aan het gehele Nederlandse, internettende volk.)

Zó patriottisch hoefde het voor mij nou ook weer niet, maar gaandeweg realiseerde ik mij dat E (of haar amand-van-wanten, wie weet?) hier een villeine cyber-coup had gepleegd, waardoor potentiële, vooralsnog onschuldige bezoekers van de supergelikte, koopgeilige en uiterst kunst-en-milieubewuste, officiële site ongemerkt op de hare belandden, alwaar men, om het op z’n Vlaams te zeggen, andere katten te geselen had. Toen overkwam mij een internationaal getinte euforie en ik herinnerde mij van de blauwe maandag Spaanse les: La venganza es dulce (Zoet is de wraak).

Soms realiseer ik mij, niet plotsklaps maar op een glijdende schaal van gewaarwording, (die tot je komt des morgens als je onder de douche staat en totaal niet weet hoe de dag zal gaan)  dat ik erg geniet van dit, mijn pensionadendom. Meteen daarop slist de slang van Twijfel in mijn oor: Heb je het eigenlijk wel verdiend? Dat komt, denk ik, omdat ik, voor mijn gevoel, nooit ècht gewerkt heb. Of, nou ja, weleens gewerkt,, maar niet zó hard en zó langdurig dat ik nu kan zeggen: Poe-poe, dát was nog ‘ns ‘n arbeidsverleden!

(Mijn even goedaardig-stille als meedogenloos-cynische Ome Joop zei vaak tegen zijn vrouw Bets, als ze weer eens te laat was met het avondeten: “Zeker moe van niks geworde vandaag.” Hij had dan die dag 1200 bakstenen gelegd, of daaromtrent. En het Feminisme bestond nog niet. Geen excuus natuurlijk, hij was een Schiedamse brompot oude stempel en zijn vrouw een simpele ziel die zielsveel van hem bleef houden). (Enfin, het is ontegenzeggelijk: ik ben liever lui dan moe en wat ik fijn vind doe ik liever lang dan kort.)

(Tussen haakjes; de beroemde, prijswinnende zkv-schrijver AL.S beweert dat ()jes zetten ervoor zorgt dat het verhaal bijna stil staat. Vinden jullie dat ook?)(en moet ik daar dan wat aan doen?)(of niet?)

Misschien, nee, waarschijnlijk ongetwijfeld, is mijn mening over werk een desperaate, laatste  poging de vrijheid van de jeugd te behouden; een soort vertraagde rebellie tegen burgerzin. En het zou óók kunnen dat ik, vanwege altijd 8ten en 9ens op het rapport voor Tekenen, het maken van KUNST nooit heb gezien als “werk”, hoe moe of depressief je erook soms van kon worden.

Ondanks, uiteindelijk, een luizenbaan in het Hoger Beroeps Onderwijs, deed ik jarenlang mee als sûjet met een grootschalig werkeloosheidsonderzoek van professor Huppeldepup aan wat toen nog gewoon durfde te heten de K.U.T. (de Katholieke Universiteit Tilburg).

Eerste van de 140 meer-keuze vragen was (ik parafraseer uit het hoofd); Vindt u dat mensen moeten werken om: A. Geld te verdienen? B. Levensdoelen te verwezenlijken? C. Tijd zinvol door te komen. Met groot genoegen schreef ik ieder jaar weer in het vakje Toelichting: “ Geen van de drie. Want de mens is op aarde om geluk te vinden en pijn te vermijden”. Dat was van  Epicurus gejat. Niemand die ‘t ooit gemerkt heeft. Ze hadden het, denk ik, te druk.

Wij liepen zaterdagmiddaglaat over de Dappermarkt in Amsterdam Oost, de buurt van Nescio en Karel Appel (de jongen). Plantjes kopen voor het balkon gingen we.

Maar de tanige, om niet te zeggen gelooide, en straf shag (sjek?) rokende mevrouw van het BloemEnPlantPaleis, zei dat het op dit moment voor Lobelia s’nachts veelste gevaarlijk was, vooral als je laag bij de gronds woonde. ‘t Kon best ‘n verdiepinkje of twee schelen. Ze hield ze zelf liever nog ‘n paar weekies binnen. Dus wij zagen er voorlopig van af.

Het prachtvolk slenterde en paradeerde hevig uitgedost en exotisch geurend kris-kras over de markt. Want hoe danook zou er lente komen. De naaldhakjes trilden haar reeds uit de grond. Een fors gefronteerde, niet meer piepjonge blondine, deinde op hoge zwarte stiletto’s, als een voluit opgetuid zeilschip voor de wind. Op minstens een meter afstand, rechts van haar, schommelde haar begeleider/bewaker/amant (schrappen, dat laatste, van liefde was niet veel te merken); een iets kleinere kleerkast in een versleten leren jack, handen in de zakken; misnoegen sijpelde in zijn spoor. Zij maakte zich zorgen om het zeer strakke maar te korte stretchrokje dat niet netjes over haar horizontaal, zwartwit gestreepte maillot wilde blijven zitten.

En bij de Mosselman drentelden twee nerveuze, antilliaanse vriendinnen, een zwart, de ander bijna. Ze droegen identieke kleren en hadden opgebonden afro’s (wist niet dat die weer mode waren). Ze wachtten op de derde vriendin die aan de overkant drie pikante strings voor 2 euro 25 aan het kopen was. Hun uienvel-strakke jeans lieten nauwelijks iets aan de verbeelding over. Hun billen mochten er zijn. Wie zei iets over lente?

Het was bijna vijf uur, de groenteboeren verlaagden hun prijzen.”Maak me los, mensen, maak me los, drie dozen (druiven) voor een euro en tomaatjes derbij voor niks”.

Aan het eind van de markt doemde plotseling Job Cohen voor ons op uit de massa. Hij liep druk pratend langszij een jonge, bezorgde moeder met kind-in-buggy (Oilily?). Hij keek verongelijkt, alsof hij ontevreden ergens over was. Ik wist niets beter te zeggen dan “dag!”, wat ook niet hielp.

Een man met een fiets vol plastic tassen aan de hand week voor hem uit, keek mij aan en glimlachte: “Die durft! Zomaar vrij rondlopen, zonder bewaking.” “Jaha”, zei meteen een koopman die zijn kraam al aan het afbouwen was, “Hem moste ze doodschiete, gewoon Dood.” Onthutst riep ik achterom, “Nou zeg, dat is wel erg extreem, hoor”. (ik stem tenslotte niet voor niets al mijn hele Nederlandse leven PvdA). De man met de volle fiets stopte, posteerde zich voor de adspirant moordenaar en stak ziedend van wal: “Seker PVV, niet?” begon het. Nou, hufter, ’t ging toevallig wel effetjes over de beste burgemeester die Mokum ooit gehad hep. En wat dacht die klootzak eigenlijk dattie somaar alles kon uitkrame hiero, rechtse ballenpropper!

We hoorden niet hoe het verder ging. We maakten ons doelgericht uit de voeten richting  tweedehands boekwinkel in de Tweede van Swinnenstraat. (AL.S dacht jarenlang dat herhalingen in de taal niet mooi zijn, tot zijn vriend Altena, die prachtig oud franse troubadoursliederen kan vertalen, hem kort en bondig uitlegde dat het gewoon een stom vooroordeel van hem was.)

De boekwinkel had geen John Cheever, of althans, ze dachten van niet. Wel heel veel lichtelijk onfrisse sexboekjes uit de jaren ‘60, met vrolijk gecensureerde omslagen. Ik heb die echter niet nodig. Mijn vrouw en ik, wij kunnen op onze leeftijd nog goed zonder.

Gisteren bezochten B en ik de Tefaf (licht verderfelijke kunsttentoonstelling in Maastricht, vindt Tineke, de vrouw van B). Het begon goed met  een corpus Christi  uit de 17de eeuw waar de Vlaamse houtsnijder-virtuoos in de goddelijke liezen, nauwelijks verhuld door een getormenteerd wapperend lendendoekje, opliggende aderen had weten te snijden. Even later zagen we bij de stand van Herr Tenschert prachtige incunabelen met miniaturen die schitterden als juwelen, gezet in bladzijden vol geschilderd met de meest verfijnde ornamenten en exotische, sfeervolle achtergronden. Dit alles in dienst van blokken tekst in verbijsterend regelmatige ordening, met uitmuntende spatiëring van letters en woorden, en een uitstraling van mysterieuse, meditatieve stilte, die zelfs door het dikke gewapende glas van de toonkasten voelbaar was. Er waren boekjes bij kleiner dan een kinderhand. Sommige miniaturen kon ik alleen door de close-up lens van mijn camera goed bekijken.

Na verloop van tijd voelde je als het ware de jonge monnik aan het werk, dicht bij een raam, zonder glas, want dat kostbaar spul reserveerden ze natuurlijk voor de cathedraal. Hij werkt op een sneeuwwit geprepareerd perkament, recht gesneden, maar nog niet katerngevouwen. De plaatsen voor de regels tekst zijn aangegeven, de volgorde en layout van illustraties en hoofdletters volgt een ingewikkeld plan, de rest is vrijheid, onderhevig aan de grillen van moeder natuur en de oneffenheden van het vel. Zijn verbeelding is sterk, vindingrijk, geworteld in de folklore van zijn geboortestreek. Hij vindt altijd wel een oplossing voor de visuele problemen, die onvermijdelijk voortkomen uit eender welk verhaal. Hij heeft geen haast, want aan tijd is geen gebrek. Dikwijls is het zo koud dat verf en inkt bevriezen. Dan klaagt hij in de marge of op de achterkant van de bindingstukken, tekent een scabreus karikatuur waar niemand het zal zien, of “hebban olla voge…” enzovoorts, als zijn hart elders wil zijn.

Op vakantie in China, een paar jaar geleden reisden wij van Shanghai naar het zuiden,naar het wondermooie, serene, buddhistische eiland Choushan. Wij verbleven in een zeer luxueus hotel nabij de grootste tempel. Net toen wij die bezochten, wierook hadden aangestoken voor onze doden en nepgeld verbrand omwille van de voorspoed en rijkdom der levenden, arriveerde een monnik-pelgrim. Hij, een stevig gebouwde jonge kerel, legde de traditionele gang langs de tempels per lichaamslengte, plat op zijn buik, armen vooruit uitstrekkend af. Wij zagen hem bij de hoofdingang de voorhof binnen komen, over de vele trappen gaan, tussen de offeraltaren door, aldoor prevelend, hijgend, versnellend naarmate hij het hoofdgebouw naderde.

Telkens als hij opstond sloeg hij twee strooien kussentjes, waarmee hij op handen en voeten vooruit schoof, tegen elkaar. Het was koud. Hij droeg een dikke steenrode pij, zat onder het stof, en  zweet riviertjes kronkelden van zijn kale schedel in zijn nek. Verbazingwekkend hoe traag dat gaat, lengte voor lengte door de tijd. Maar hij kwam er. We hoorden hem de bel luiden voor de grote glimmend gepoetste Buddha in het inner sanctum. Vrijwel meteen daarna stond hij weer buiten. Hij stopte de twee kussentjes in zijn pij tegen zijn borst, keek ons glunderend, (misschien wel euforisch?) aan. Toen liep hij resoluut, zonder omkijken het tempelcomplex uit, alsof hij er net even een klusje had gedaan.