zkv 28: Roomsch Katholisch (II)

(ik wist altijd dat catholiek niet meer met een “c” hoefde te beginnen want wij, dat wil zeggen mijn moeder en ik, mijn vader, afkomstig uit een communistisch nest en te lang in de oorlog geweest, geloofde nergens meer in behalve zijn vrouw, WIJ waren RK, net als mijn initialen)

De roomskatholieke kerk van Maria van Altijddurende Bijstand te Overschie, aan de rand van het grootsteeds ingelijfde protestantse dorp, gezicht naar Rotterdam, was gloednieuw. Het rook nog naar drogende cement binnen. Vergeleken bij onze vorige kerk, de Heilige Antonius Abt in Oud West, degelijk Art Deco gebouwd met giften en donaties in geld en in allerlei edelkitscherige kunstschatten van zwartkapitaalkrachtige, schuldbewuste havenbaronnen, was dit maar een kale bedoening. Meneer pastoor (“bouwpastoor”, zou mijn vader nu brommen) werd daar zeer verdrietig van en minstens eens per week vuurde hij zijn schaapjes aan om toch maar vooral te offeren ter verfraaiing en verbetering van het kerkinterieur. Maar zijn congregatie, hoofdzakelijk jonge stelletjes uit de oude wijken, slachtoffers van woningnood en wederopbouw, hadden andere prioriteiten. In de 7 jaar dat wij daar naar de mis gingen bleef het  kaal als de neten, leeg, en vooral sober; wat, naar mijn stellige overtuiging, niet weinig heeft bijgedragen aan het kweken van esthetisch onderscheidingsvermogen, gevoel voor proporties, besef van ruimte, vorm, volume, oftewel, (mijn) bijzonder goede smaak (waarvoor dank, dank, dank).

A. Haijtema gebruikt in de VK van 23 maart de prachtige term TERUGZUCHT. Misschien heb ik ‘t niet helemaal goed begrepen, maar dat woord wakkert een en ander aan:

De mijmeringen van een eenzaam en verlegen jongetje in zo’n immens grote, witgekalkte kerk

gaan achter het oog aan; dat oog vind geen houvast, of geruststelling, het zweeft doelloos rond tot het innerlijke oog overneemt en vanzelf wat in elkaar gaat knutselen (le bricolateur sauvage en travail). De leegte deed mij fantaseren, een onmisbare techniek voor binnenreizigers. Aangezien een gedegen, vakkundig opgevoerde, latijnse mis-met-preek minstens een uur of twee kon duren in die tijd, deed ik aardig wat ervaring op en leerde spelenderwijs de praxis van het zinvol wachten. Zeer nuttig in tijden van liefde.