LEMMALANT zkv 264 29/6/14

Gedurende het veel te korte bezoek aan Weert van de zes kunstenaars uit Hangzhou (China) aten wij (12 kunstenaars in totaal) elke avond gezamenlijk in Chinees restaurant Azië. Op de tweede avond raakte ik in gesprek via de tolk met de 78­jarige naaldkunstenares Xu Enzhen. Bepaald moment vertelde zij dat er in China een heel goede Hollandse kunstenaar was die zij kende, ene Lemmalant. Ik peinigde mijn geheugen, helaas, nooit van die man gehoord. De tolk had al enige moeite met de vertaling, want zij was ver weg afkomstig van Beijing, mevrouw Xu kwam uit Hangzhou; dat is een beetje alsof je een gesprek tussen een Groninger en een Luxemburger laat vertalen door een Vlaming. Mevrouw Xu zei nog eens de naam: “Lemmalant”. Ik vroeg om mij heen aan de collega’s of ze ooit gehoord hadden van deze nu in China gevestigde Nederlandse kunstenaar, niet dus. De Chinezen kwamen mevrouw Xu te hulp en herhaalden de naam een paar keer. “Len Malant?” “Enna Land?” “Hemmalang?” Het bood allemaal geen soelaas. Tot meneer Zhang, ook tolk maar al twintig jaar in Nederland, en een beetje doof aan het worden, ons geworstel bemerkte en luidkeels riep “Aaaah, zij buhdoelen Lembelant, van Lijn. Nakt Wakt! Lijks Moezeeoem”. Dit had genoeg anecdote kunnen zijn voor één zkv, ware het niet dat even later een identieke spraakverwarring ontstond (gelijkheid zal zijn in de kunst!), toen ik probeerde uit te leggen aan mevrouw Xu dat ik al een tijd gefascineerd ben door de taoïstische geschriften van Zhuang Zi, een Chinese schrijver/filosoof uit de 4de eeuw voor onze jaartelling. Mijn uitspraak was, voor zover je dat zelf kan beoordelen, zoals het hoort: ‘Dzwângdze’, recht uit het boek aanbevolen door de vertaler Kristofer Schipper. Evenwel, mevrouw Xu keek niet begrijpend naar onze tolk. Deze kende niet de Tao, nóch de Meesters van de Weg. Ze vroeg aan mij: “Wie is die man? Hóe zei je dat hij heette?” Ik probeerde tevergeefs nog een paar versies: “Tsjang tse”, “Dwang dzjie” “Zwang Tsuh”? Plotseling schreeuwde de goedlachse kettingroker en jadesnijder Jiang Jiaong over de tafel “Dzwângdze!!!!”. En ik zweer dat hij precies hetzelfde zei als ik. Ohh, beaamden de Chinezen in koor. Jaaaah, Dzwângdze, dié kenden ze natuurlijk. . . Ergo: Nederlands is niet makkelijker dan Chinees, en Chinees is niet moeilijker dan Nederlands.